امروزه ایجاد سیستم نظارتی برای جلوگیری از اشتباه و سوءاستفاده در سازمان ها، به یکی از چالش های اساسی مدیران تبدیل شده است. حسابرسی داخلی فرایندی برای برطرف کردن مشکلات مالی سازمان و اطمینان از صحت گزارشات مالی زیر نظر مدیران سازمان انجام می گردد.

حسابرسی داخلی چیست؟

در پاسخ به این پرسش باید بگوییم که حسابرسی داخلی (Internal Audit) فعالیتی در سازمان است که طی آن فرد یا افراد متخصص، مسئولیت نظارت بر تمام امور مالی را برعهده می گیرند. یک سازمان نیاز دارد تا از صحت امور مالی خود آگاه گردد. حسابرس داخلی در راستای اجرای فرآیند حسابرسی خود معاملات مالی را از لحظه شکل‌گیری تا قرار گرفتن در ترازنامه و جمع بندی حساب‌ها بررسی می کند.لذا وظیفه حسابرسی داخلي ، در وهله اول مربوط به خطایابی و اعتبارسنجی مبادلات مالی و صحت سنجی فعالیت‌های واحد حسابداری می باشد.

اهداف حسابرسی داخلی چیست؟

اهداف حسابرسی در هر سازمان به صورت متفاوت جلوه خواهد نمود. این تفاوت‌ها با توجه به مقایسه حسابرسی خارجی و داخلی نمایان‌تر می گردد. اما کلی‌ترین آنها مشابه بوده و به شکل زیر بیان می گردد:

• بهبود فرایند نظارت در سازمان
• حفاظت از دارایی‌ها و مدیریت نیروی انسانی
• بررسی صداقت گزارش‌های مالی شرکت
• شناسایی هدررفت منابع مالی

تفاوت های حسابرس داخلی و مستقل

• حسابرس داخلی اغلب شخصی از کارکنان سازمان می باشد، این شخص در استخدام شرکت است. در صورتیکه حسابرس خارجی یا مستقل فردی است که از یک مؤسسه یا شرکت خدمات حسابرسی به سازمان آورده می شود تا به امور رسیدگی نماید.
• وجود حسابرس داخلی در سازمان الزامی نمی باشد. مدیر شرکت می تواند برای بهبود فرایند های مالی از حسابرسی داخلی استفاده نماید اما استفاده از حسابرسی خارجی براساس قانون الزامی بوده است، به طوری که در برخی موارد سازمان لازم است از یک حسابرس خارجی برای تأیید فعالیت‌های مالی خود استفاده نماید.
• حسابرسی خارجی، انحرافات مالی در اسناد مالی و حسابداری را در دستور کار می گذارد اما حسابرسی داخلي باید مسائل دیگر شرکت، مشکلات، راهکارها و ریشه آنها را بررسی نماید.
• پاسخگویی حسابرس داخلی صرفاً به مدیران داخلی سازمان یا هیئت‌مدیره می باشد. آنها در داخل سازمان حضور دارند و به طور مداوم با مدیران در ارتباط‌اند. اما حسابرسی خارجی باید علاوه بر پاسخگویی به مدیران شرکت، به مراجع قانونی نیز پاسخگو باشد. مسئولیت حقوقی صحت فعالیت مالی با حسابرسی خارجی می‌باشد.
• تفاوت نحوه گزارش دهی حسابرس داخلی با حسابرس خارجی در این است که، حسابرس داخلی گزارشات خود را با فرمت مورد درخواست مدیر تهیه می کند. برای این گزارش استاندارد ثابتی ندارد. اما حسابرسی خارجی صرفا باید با فرمت های مشخص طبق استاندارد حسابرسی گزارش را ارائه نماید.

نکته مهم

انجام حسابرسی داخلی باعث کاهش هزینه‌های خارجی یا مستقل است. همچنین از انحرافات مالی و نابودی منافع شرکت جلوگیری می نماید.